Idrar kulturu Idrar yollarnda enfeksiyona neden olan mikrobun belirlenmesini saglar. Idrar kulturu icin idrar kadnda ve erkekte farkl yollarla alnr. Erkeklerde idrar kulturu almak icin yaplmas gereken islemler: Kamsn ucu (penis) su ve sabunla dikkatle temizlenerek steril gazl bezle kurulanmaldr. Sabah kalktktan hemen sonra, uc steril kaba art arda idrar alnr, kaplarn agz hemen kapatlr. Kadnlarda idrar kulturu almak icin yaplmas gereken islemler: Ellerinizi sabunla dikkatle ykadktan sonra durulayn. Kalan birkac damlay da aktmak icin ellerinizi sallayn. Oteki elinizle dolyolunun agzndaki dudaklar aralayarak bu bolgeyi gazl bezle yukardan asagya dogru dikkatle silin; silme islemini hicbir zaman ters yonde yapmayn. Temizlik islemini gazl bezi surekli degistirerek en az 4-5 kez tekrarlayn. Dolyolunun agzn aralk tutarak az miktarda idrar steril bir plastik kaba aln. Idrar kab vucuda ya da giysilere degmeyecek bicimde tutulmaldr. Bu yolla iki ayr kaba daha idrar ornegi aln. Uc kab da hava gecirmeyecek bicimde kapatn. Neden uc kap? Birinci kaptaki idrarn siyegin (uretra) alt bolumunden ve erkeklerde prostat gibi idrar yollarnn vucut yuzeyine acldg noktaya yakn organlardan geldigi kabul edilir. Idrar kesesinden gelen idrar ikinci kapta bulunur ve idrar kulturu icin uygundur. Ucuncu kaptaki idrar ise bobrek havuzu ve idrar borular gibi ust idrar yollarnda olusabilecek hastalklara iliskin bilgi verir ve idrarn iceriginin belirlenmesi icin kullanlr. Ozel durumlar : Baz durumlarda idrar ozel yontemler kullanlarak alnr. Sut cocuklar ve kucuk cocuklarda cinsel organn eriskinlerde oldugu gibi temizlenmesi gerekir. Kucuk cocuk havaya kaldrlr, karn asagya gelecek bicimde tutularak altna steril bir kap yerlestirilir; bacaklar ve kollar bukulu olarak kasklarnn arasndaki bolgeye hafifce bastrlr ve srt svazlanarak idrar yapmas saglanr. Kucuk erkek cocuklarda cinsel organ temizlendikten sonra kamsn uzerine, skca yerlesen bir plastik torba gecirilir; cocuk idrarn yapar yapmaz torba alnmaldr. Cocuk 45 dakika idrarn yapmazsa torba ckarlarak cinsel organlar temizlenmeli ve yeni bir torba yerlestirilmelidir. Kz cocuklar icin de uygun bir torba kullanlabilir. Yatalak hastalarda idrar ornegi, hastay yatagnn yanna yerlestirilen bir sandalyeye oturtarak alnabilir. Bilinci kapal ve hekimle isbirligi yapamayan hastalarda ya da yeni dogum yapms kadnlarda orta idrar dogrudan idrar kesesine yerlestirilen bir sonda araclgyla alnabilir. Idrar ornegi alndktan sonra en fazla yarm saat icinde kultur yaplmal, yaplamyorsa idrar hemen buzdolabna konmal ve en fazla 24 saat bekletilmelidir. Idrar kulturu pozitif ise : Saglkl oldugu bilinen bireylerde bile idrar tumuyle steril degildir. Idrar yolu enfeksiyonu sikayetleri olan bir hastada, incelenen idrarn mililitresinde 100.000 ya da daha fazla bakteri saptanrsa idrar kulturunun pozitif oldugu soylenebilir. Ayrca gene sikayeti olan, idrarnda beyaz kureler bulunan bir hastada sk rastlanan idrar mikroplarndan biri mililitrede 100 koloni bile ururse, kultur sonucu pozitif kabul edilir. Idrar kulturu enfeksiyondan sorumlu bakterinin ve bu bakterinin duyarl oldugu antibiyotik ve idrar yolu dezenfektanlarnn belirlenmesini saglar.